Czy emeryt lub rencista, który jest zatrudniony na umowę o pracę, po 1 stycznia 2016 r. nadal jest zwolniony z podlegania ubezpieczeniom ze zlecenia bez względu na wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia?
Od dnia 1 stycznia 2016 r. umowa zlecenia powinna powodować obowiązek zapłacenia składek ZUS jeżeli wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia jest niższa niż płaca minimalna. Z dniem 1 stycznia 2016 r. zmieniły się bowiem zasady rozstrzygania zbiegów tytułów ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Ilekroć mowa o „umowie zlecenia” należy przez to rozumieć umowę agencyjną, zlecenia lub o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Od nowego roku każda umowa zlecenia oraz umowa o świadczenie usług stanowi odrębny tytuł do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Z każdego tytułu (umowy) zleceniobiorcę należy zgłosić do ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego, wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego tylko w niektórych wypadkach.
Również w przypadku, gdy te umowy są zawarte z tym samym płatnikiem (nawet jeśli przedmiot umów jest różny), płatnik z każdej z tych umów powinien zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego.
Według nowych zasad zleceniobiorca, u którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu byłaby niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia (1850 zł – rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. , Dz.U. z 2015 r. poz. 1385), spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów – podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom jako:
- zleceniobiorca oraz
- z innych tytułów.
Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub z innych tytułów wynosi 1850 zł.
Taka sama zasada jak dla zleceniobiorcy ma zastosowanie także do osoby współpracującej przy wykonywaniu umowy zlecenia.
Według interpretacji ZUS, w przypadku zawarcia przez emeryta lub rencistę jednej umowy zlecenia osoba ta podlega z tytułu jej wykonywania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Natomiast w przypadku zawarcia więcej niż jednej umowy zlecenia, kolejne umowy będą rodziły obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, aż łączna podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia osiągnie minimalne wynagrodzenie. Dopiero kolejna umowa nie będzie już rodziła obowiązku tych ubezpieczeń.
Zasady sumowania podstaw wymiaru są analogiczne jak przy zbiegu dwóch lub więcej umów zlecenia, z tym że w przypadku, gdy zleceniobiorca będący emerytem lub rencistą wykonuje równocześnie pracę na podstawie umowy o pracę, w pierwszej kolejności uwzględnia się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy (analogicznie jak w przypadku zleceniobiorcy nieposiadającego prawa do emerytury bądź renty).
Nie jest to właściwa interpretacja nowych przepisów.