Prowadząc analizy ryzyka w obszarze CIT organy kontroli skarbowej typują do kontroli podmioty, w których stwierdzono podwyższone ryzyko możliwości przerzucania dochodu uzyskanego na terenie RP do rajów podatkowych bez względu na pochodzenie kapitału w tych podmiotach. Monitorowane są głownie podmioty powiązane kapitałowo lub osobowo z międzynarodowymi koncernami, które są podatnikami CIT.
Prowadzona jest szczegółowa analiza branż i zagadnień oraz ryzyk z nimi związanych. Na celowniku fiskusa znalazły się branże: finansowa (m.in. banki i fundusze inwestycyjne), ubezpieczeniowa, sklepy wielkopowierzchniowe oraz bardzo duże podmioty (o przychodach pow. 10 mld zł rocznie), z uwagi na rozległe stosunki gospodarcze i powiązania z innymi podmiotami, korzystający z gwarancji kredytowych i innych form pomocy Skarbu Państwa.
Są one obserwowane pod kątem stosowania cen transferowych, przerzucania dochodów i stosowania tzw. optymalizacji podatkowej, posiadania zakładów zagranicznych. Czynności kontrolne w tych obszarach skierowane są na wykrywanie nieprawidłowości dotyczących:
- przenoszenia praw własności znaków towarowych poza granice kraju w drodze sprzedaży, licencji, wnoszenia aportem do spółki zagranicznej, zwłaszcza w kraju o niższym opodatkowaniu, a następnie wypłata należności licencyjnych za granicę lub do podmiotu kontrolowanego ze stratą – round-trip tramaction, circular transaction,
- określenia wartości przekazanych znaków towarowych oraz racjonalności ekonomicznej przeniesienia ich do podmiotu z siedzibą o łagodnym reżimie podatkowym,
- układania stosunków gospodarczych między podmiotami powiązanymi na warunkach nierynkowych,
- przejęć podmiotów i mogącej temu towarzyszyć restrukturyzacji działalności, której kluczowym obszarem ryzyka jest tzw. rebranding oraz stosowanie klucza podziału kosztów w związku z korzystaniem z wewnątrzgrupowych centrów usług, udzielanych przez podmioty powiązane licencji, opłat za użytkowanie znaku towarowego,
- stosowania umów o podziale kosztów dotyczących m.in. centrów logistycznych, dystrybucyjnych, usługowych, a także identyfikacja i warunki usług finansowych świadczonych pomiędzy podmiotami w grupie.
Pracuje również specjalny Zespół Zadaniowy do spraw Kontroli Podmiotów Powiązanych. Określa on najistotniejsze obszary wymagające działań kontrolnych oraz udziela merytorycznego wspomagania realizacji zadań kontrolnych związanych z unikaniem opodatkowania przez podmioty powiązane.
Prowadzone bieżąco analizy prowadzą do wykrywania praktyk z zakresu międzynarodowego unikania opodatkowania i agresywnego planowania podatkowego. Analizuje się obowiązującą bazę traktatową umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i przeciwdziałaniu uchylaniu się od opodatkowania identyfikując te przepisy, które mogą być wykorzystywane w agresywnym planowaniu podatkowym.
Badaniu podlegają również przepisy prawa krajowego oraz szkodliwe podatkowo regulacje w innych systemach podatkowych na świecie, które mogą potencjalnie sprzyjać tworzeniu struktur zmierzających do unikania lub uchylania się od opodatkowania, dotyczących np.:
- klauzul fikcyjnego zaliczenia,
- klauzuli nieruchomościowej,
- klauzul antyabuzywnych, takich jak tzw. principal purposes test,
- ogólnych klauzul przeciwko unikaniu opodatkowania np. opartych na koncepcji sztucznej struktury.
Mimo ostatnich zmian w Ordynacji podatkowej, Ministerstwo Finansów nie zrezygnowało z planów wprowadzenia ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Wprowadzenie takiej klauzuli proponuje się w przygotowanych przez Komisję Kodyfikacyjną, założeniach do nowej Ordynacji Podatkowej.
Będzie ona miała zastosowanie w odniesieniu do podatników podejmujących fikcyjne działania gospodarcze i tworzących sztuczne konstrukcje prawne, które mają im przysporzyć znacznych korzyści podatkowych. Klauzula jest skierowana przeciwko unikaniu opodatkowania polegającym na tworzeniu sztucznych konstrukcji prawnych, oderwanych od realnego biznesu, których głównym celem jest uniknięcie podatku lub jego obniżenie.