Przekazanie przez likwidowaną spółkę majątku na rzecz wspólnika

likwidacja spółki

Wspólnik na rzecz, którego likwidowana spółka przekazała majątek zobowiązany jest zapłacić podatek z tego tytułu. Opodatkowanie na tej samej podstawie spółki oznaczałoby podwójne opodatkowanie jednego zdarzenia prawnego.

W art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca jedynie przykładowo wymienił zdarzenia prawne stanowiące przychód. Samo wskazanie, że dany katalog czynności prawnych jest otwarty nie może być argumentem przemawiającym za włączeniem do jego zakresu kolejnych zdarzeń prawnych.

Skoro art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wyraźnych odniesień do likwidacji spółki kapitałowej oraz przekazania jej majątku wspólnikom w związku z postępowaniem likwidacyjnym, to nie może stanowić jednoznacznego źródła obowiązku podatkowego likwidowanej spółki.

Organ podatkowy każdorazowo powinien wskazać dlaczego uważa, że dane zdarzenie uważa za przychód. Konieczne jest bowiem ustalenie, czy w ww. sytuacji dochodzi do przysporzenia po stronie spółki.

Wspólnik na rzecz, którego spółka przekazała majątek zobowiązany jest zapłacić podatek z tego tytułu. Opodatkowanie na tej samej podstawie spółki oznaczałoby podwójne opodatkowanie jednego zdarzenia prawnego. Zgodnie zaś z jednoznaczną linią orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego ta sama czynność nie może wywoływać obowiązku podatkowego u dwóch stron tej samej czynności (por. wyroki NSA z dnia 8 stycznia 2015 r., II FSK 2948/12, z dnia 14 marca 2012 r., II FSK 1673/10, z dnia 8 lutego 2012 r., II FSK 1384/10).

Likwidowana spółka kapitałowa nie uzyskuje, w związku z przekazaniem majątku wspólnikowi żadnego przysporzenia, które można identyfikować z przychodem podatkowym. Co więcej, przeniesienie na wspólnika określonych składników majątkowych nie ma charakteru ekwiwalentnego.

Stanowi wypełnienie obowiązku, o którym mowa w art. 286 Kodeksu spółek handlowych w konsekwencji likwidacji spółki jako podmiotu prawnego. Zdarzenia tego nie można dla celów podatkowych zrównać ze zmniejszeniem ciężarów podatnika poprzez zwolnienie z długu.

Z tego względu przeniesienie na wspólnika składników majątku zlikwidowanej spółki, pozostałych po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu jej wierzycieli, nie można też uznać za odpłatne zbycie rzeczy lub praw majątkowych w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto spełnienie zobowiązania przez spółkę i zwolnienie z obowiązku świadczenia nie wpływa na fakt, że wspólnik niczego na rzecz spółki nie świadczy, bowiem – jak już wyżej wspomniano – przekazanie majątku likwidowanej spółki nie jest warunkowane jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym jej udziałowca.

Twierdzenia te znajdują odzwierciedlenie w ugruntowanym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczącym odpłatnego zbycia (por.m.in. wyroki NSA z dnia 28 listopada 2014 r., II FSK 2595/12, z dnia 8 stycznia 2015 r., II FSK 2948/12, z dnia 9 października 2013 r., II FSK 2844/11).