Nowelizacja ustawy o VAT z dniem 1 stycznia 2017 r. przywróciła sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku, które skutkuje zaniżeniem zobowiązania podatkowego lub zawyżeniem nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu lub do rozliczenia w następnych okresach rozliczeniowych lub zwrotu podatku.
Przewidziano też sytuacje, kiedy błędne rozliczenie nie będzie skutkowało ustaleniem dodatkowego zobowiązania podatkowego.
Sankcje, które grożą podatnikowi rozliczającemu VAT w sposób nierzetelny są odrębnym od odpowiedzialności karnej skarbowej rozwiązaniem mającym pełnić funkcję prewencyjną. Zasady takie obowiązywały już wcześniej na gruncie ustawy o VAT, jednak Trybunał Konstytucyjny orzekł, że są niekonstytucyjne i nadmiernie fiskalne. Stare zasady wracają jednak w zaostrzonej wersji.
Obecnie z uwagi na potrzeby budżetowe przepisy te powróciły i zgodnie z nowelizacją, wykazanie w deklaracji VAT zaniżonej kwoty podatku należnego lub zawyżonej kwoty podatku naliczonego wiąże się z ustaleniem przez naczelnika urzędu skarbowego, czy też organ kontroli skarbowej, dodatkowego zobowiązania w wysokości 30% odpowiednio – kwoty zaniżenia lub zawyżenia.
Posługiwanie się przez podatnika tzw. pustymi fakturami lub fakturami podającymi kwoty niezgodne z rzeczywistością w celu zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty zwrotu, grozi ustaleniem sankcji w wysokości 100% podatku naliczonego wynikającego z tego rodzaju faktur.
Jednocześnie wprowadzono katalog wyjątków, zaistnienie których nie spowoduje ustalenia sankcji. Należą do nich m.in.:
- błędy rachunkowe lub oczywiste pomyłki,
- skorygowanie nieprawidłowych pozycji w deklaracji podatnika przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego (w tym zapłata wraz z odsetkami ewentualnej zaległości powstałej w wyniku korekty) oraz
- ponoszenie przez osobę fizyczną odpowiedzialności za ten sam czyn, zaklasyfikowany jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.