Prawo unijne nie wymusza na państwach członkowskich ujednoliconego systemu opodatkowania bezpośredniego, ani w odniesieniu do podstawy opodatkowania, stawek podatkowych ani zasad poboru podatków. Mimo iż opodatkowanie bezpośrednie należy do kompetencji państw członkowskich, muszą one jednak wykonywać swoje uprawnienia z poszanowaniem prawa unijnego.
Unia Europejska opiera się obecnie na pięciu swobodach: swobodzie przepływu towarów (zob. art. 34 TFUE), swobodzie przepływu pracowników (art. 45 TFUE), swobodzie przedsiębiorczości (art. 49 TFUE), swobodzie przepływu usług (art. 56 TFUE) oraz swobodzie przepływu kapitału (art. 63 TFUE).
W szczególności zatem państwa członkowskie nie mogą wprowadzać przepisów podatkowych, które dyskryminowałyby rezydentów innych państw członkowskich znajdujących się w sytuacjach porównywalnych do ich własnych rezydentów ani stanowić podatkowych przeszkód w korzystaniu ze swobód traktatowych rynku wewnętrznego.
Każde państwo członkowskie jest zobowiązane zapewnić niedyskryminacyjne opodatkowanie nierezydentów oraz rezydentów osiągających dochody z działalności transgranicznej w porównaniu z opodatkowaniem rezydentów, w tym rezydentów osiągających jedynie dochody krajowe.
Zasady te zapewniają m.in.:
- dyrektywa Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania
mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (wersja przekształcona) (Dz. Urz. UE L 345 z 29.12.2011, s. 8, z późn. zm.), - dyrektywa Rady 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (wersja ujednolicona) (Dz. Urz. UE L 310
z 25.11.2009, s. 34, z późn. zm.), - dyrektywa Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich (Dz. Urz. WE L 157 z 26.06.2003, s. 49, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, s. 380).