Zorganizowana część przedsiębiorstwa. Wyłączenie z VAT

Startup Stock PhotoStartup Stock Photo

Składnik w postaci udziału w znaku towarowym oraz jeden pracownik wyodrębniony z przedsiębiorstwa do obsługi umowy najmu tego znaku, nie stanowią zespołu składników materialnych i niematerialnych, który mógłby samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze. W konsekwencji, do czynności wniesienia aportu obejmującego te składniki nie ma zastosowania wyłączenie z opodatkowania wynikające z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Pojęcie „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. Stosownie do tego przepisu, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Powołana wyżej definicja wskazuje jakie cechy powinna zawierać zorganizowana część przedsiębiorstwa:

  1. obejmuje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
  2. zespół ten powinien być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  3. składniki zorganizowanej części przedsiębiorstwa przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  4. zespół składników składających się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze.

Podstawowym wymogiem jest więc, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych, ponadto zespół ten powinien być wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, przy czym wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Ocena, czy w danym przypadku mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, musi być dokonywana in concreto (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 maja 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2982/10, Lex nr 951559).

Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza. Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym wyodrębnienie organizacyjne powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Wyodrębnienie finansowe z kolei najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej.

Nie oznacza ono samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 25 listopada 2015 r., sygn. akt I SA/Sz 1517/14, dost. CBOIS).